Zonne-ontwerpers Marjan van Aubel en Pauline van Dongen interviewden onze CEO over “Pretty pleases – Het uitbreiden van de esthetische mogelijkheden van zonne-energie” in het Solar Paviljoen tijdens de Dutch Design Week 2022.
Het Solar Paviljoen laat zien hoe The Art of Solar de uitdagingen van het toepassen van esthetische zonnepanelen op gebouwen kan aanpakken door de kloof tussen schoonheid en duurzaamheid te overbruggen.
PvD: Kevin Verpaalen van Kameleon Solar is bij ons gekomen om te praten over het principe Pretty Pleases: het uitbreiden van de esthetische mogelijkheden van zonne-energie. En we staan hier onder het dak dat je hebt helpen ontwerpen en realiseren.
Kan je om te beginnen uitleggen, wat er zo bijzonder is aan de zonnepanelen die boven ons hangen?
KV: Er zijn verschillende speciale manieren waarop het is toegepast. Dus, we hebben gekleurde zonnepanelen. De verschillende kleuren hebben meestal verschillende vermogens in gekleurde zonnepanelen. Maar we waren in staat om het vermogen voor elke aangebrachte kleur gelijk te trekken. De zonnepanelen overlappen elkaar, wat meestal een probleem is. Maar dat hebben we opgelost door de positie van de zonnecellen in het paneel te veranderen.
Maar vooral het feit dat de zonnepanelen er niet uitzien als zonnepanelen vind ik het meest bijzondere, aan het PV-gedeelte in ieder geval.
PvD: En de mensen kunnen heel dichtbij komen. En wat kunnen ze zien als ze van dichtbij komen?
KV: Dus ik vind dat wat echt heel fraai is, is dat je van verschillende afstanden verschillende ervaringen krijgt met het zonnepaneel. Dus van dichtbij zie je al deze kleine zeshoeken over het hele paneel en ze zijn gekleurd. Zij, de zeshoeken zelf, wekken eigenlijk geen zonne-energie op. Ze reflecteren gewoon licht in een specifieke kleur. En alles rond de zeshoeken wekt energie op en er kan ook wat licht doorheen. Dus je ziet al deze leuke kleine… al deze kleine vormen. En als je ver weg staat, hebben alle vormen de neiging om te vervagen tot één grotere kleur. En dat is eigenlijk de techniek van dit gekleurd glas.
Dus dat maakt het echt cool. Het leuke is dat je zelfs van dichtbij niet ziet dat het een zonnepaneel is. Veel mensen geloven het niet. Dus ja.
PvD: En jullie panelen worden natuurlijk gebruikt voor gebouw geïntegreerde fotovoltaïsche elementen. Wat zijn de uitdagingen op dat gebied? Kan je dit uitleggen? Waar loop je tegenaan als je samenwerkt met architecten of projectontwikkelaars?
KV: Er zijn veel uitdagingen in de bouwsector voor zonne-energie in het algemeen. Het begint ermee dat een architect geen concessies wil doen om specifiek zonnepanelen in de gevel op te nemen, wat volkomen logisch is. Je hoeft niet… Je zou esthetiek niet op hoeven te offeren om duurzaam te worden. Dus de eerste stap in het proces is altijd uitzoeken welke maten handig zijn voor de visie van de architect, maar ook goed om zonnecellen in te passen. En dit is een soort heen en weer onderhandelen dat plaatsvindt wanneer we proberen de beste manier te vinden om de visie van de architecten te verwezenlijken.
De volgende stap is dan, wat kunnen we doen met kleur? We willen niet in dit een té technisch gebouw wonen, over het algemeen. Soms willen mensen dat juist wel. En dus beginnen we te praten over hoe we de esthetiek kunnen bereiken, meer vanuit een kleurstandpunt, kijkend naar het gebouw, hoe moet het eruit zien?
En dan gaan we kijken naar Pantone-kleuren, RAL-kleuren, al deze verschillende kleurcodes die met het hoogst mogelijke vermogen naar de PV-module moeten worden vertaald. Dus dat is de tweede uitdaging. Sommige zonnepaneeltechnologieën voor kleur… sommige kleurtechnologieën voor zonnepanelen hebben meer kleuropties dan andere, maar ze hebben soms ook meer beperkingen voor het vermogen dat ze opwekken.
Dit is weer een soort spel waarbij je moet jongleren met vermogen, esthetiek en prijs. Dit zijn de drie dingen waar je altijd mee jongleert.
PvD: Het klinkt alsof je een soort zonnegoochelaar bent die jongleert met al deze verschillende elementen!
MvA: En nu schijnt de zon ook daadwerkelijk op het paviljoen. Wat ik echt leuk vind is dat als de zon erop schijnt, het zoveel helderder wordt en zo. Dat is superleuk. Mijn vraag is, waarom denk je dat het zo belangrijk is om je te concentreren op deze esthetische kwaliteiten.
KV: Ik heb gezien met… Ik ben nog net een kind uit de jaren tachtig en ik heb veel lelijke technologieën gezien die alleen maar populair zijn geworden omdat we ze wenselijk hebben gemaakt. Ik denk dat mobiele telefoons een uitstekend voorbeeld zijn, en een recenter voorbeeld zouden elektrische auto’s kunnen zijn. Als we iets nemen dat heel technologisch is en eigenlijk heel stoffig en saai, en er iets moois van maken, iets dat iemand kan inspireren, dan pas zal de massa het oppakken en het willen implementeren.
En het is zo jammer dat zo’n democratische energiebron als de zon iets wordt dat mensen wordt opgedrongen. Waar we proberen mensen te forceren het gebruiken, en waar zelfs mijn buren tegen me over praten: “Tja, ik zal zonnepanelen moeten nemen.” Het zou geweldig zijn als het iets is dat mensen willen toepassen.
En dat is iets… Voor mij is het heel bijzonder als een architect langskomt en ze gaan zitten, zien ze de opties die er zijn en ze emotioneel worden van het feit dat ze voor het eerst daadwerkelijk een mooi gebouw kunnen ontwerpen en energie kunnen laten opwekken. En ja, ik denk dat dat echt geweldig is en dat is hoe we naar een toekomst gaan die echt duurzaam is; door het wenselijk te maken.
MvA: Dus de kracht van schoonheid, eigenlijk, en misschien zullen mensen zeggen, “alsjeblieft in mijn achtertuin” in plaats van “niet in mijn achtertuin, alsjeblieft,” want dat is wat echt nodig is.
KV: We hebben toevallig echt een aantal installaties in de achtertuin gedaan waarvan mensen zeiden: “Oh, alsjeblieft, ik zou graag willen hebben… Ik heb deze haag in de tuin en ik hou niet echt van de haag, maar ik wil het iets maken dat groen en mooi is dat naast de heg staat.
En dus hebben we ergens een installatie met een soort groen geïnspireerd kunstwerk in de tuin dat energie opwekt omdat ze het nog niet op hun dak wilden zetten. Dus ja, mooi zijn brengt voldoening. Zeker.
MvA: Dus je zegt nu dat je in principe alles kunt afdrukken. Kun je Mona Lisa printen of zoiets? Gaan we naar het Van Gogh Museum of naar een ander museum waar we naar bedrukte zonnepanelen kijken als een vorm van kunst, denk je?
KV: Ik hoop het echt. Het leuke van zonnepanelen als medium is dat er altijd wel wat vertaling nodig is. Je moet bij het ontwerpen tot op zekere hoogte rekening houden met vermogen en kleur. En dus is het een heel uniek medium en ik geloof echt dat het een plaats heeft in de kunstwereld om uit te zoeken waar de schoonheid ligt in het ontwerpen met zonnepanelen, omdat het gewoon een ander medium is dan een canvas of een foto. Het is heel anders, en ik hoop dat kunstenaars het oppakken.
MvA: En ik hoop dat ze niet dezelfde vraag krijgen als… Ik keek naar het zonnepaneel, maar toen zei je, wat zou de terugverdientijd van dit schilderij zijn, denk je?
KV: Ja. Het is de eerste vraag die iedereen stelt: “Oh, hoeveel energie genereert dit paviljoen versus een zonneveld?” En ik vraag me af hoeveel mensen onder een zonneveld willen staan en daar iets willen drinken of afspreken met elkaar op zo’n plek.
Dus het is echt… we moeten op een andere manier gaan nadenken over het zonnepaneel als we het succesvol willen maken. Ja, het kan een geweldige energiebron zijn en we kunnen het gebruiken als een pure energiegenerator en het zou op die manier ook moeten worden gebruikt. Maar als we het implementeren op plaatsen waar we daadwerkelijk een materiaal vervangen, dus in plaats van een gevel of in plaats van een kunstwerk aan de zijkant van het gebouw, wat een groot ding is dat we in Nederland doen, we zetten kunst op de zijkanten van gebouwen. Waarom laten we die geen energie opwekken? Het is niet nodig om dat niet te doen.
We hoeven dus niet na te denken over hoeveel vermogen het genereert, hoeveel wattpiek het heeft in vergelijking met een standaardpaneel. We zouden het moeten vergelijken met het materiaal dat het vervangt. Hoeveel energie levert dit ontwerp aan de zijkant van het gebouw nu op? Nul. Dus zodra we er een zonnepaneel van maken, is het al oneindig veel beter.
MvA: Verbazingwekkend. Kevin, heel erg bedankt dat je in ieder geval contact met ons hebt opgenomen en zei, “hé, hoe kunnen we samenwerken en hoe kunnen we dit doen?” Omdat jouw manier van doen zo bijzonder is. En het is als je uit de industrie komt, waar de focus zo anders is. Praten met design als architect en hier zo open zijn, het is geweldig.
Dus bedankt voor deze samenwerking en dat je deel uitmaakt van de beweging. Je bent een supersterke kracht, dus bedankt.
KV: Ja, bedankt, jullie allebei. Ja, jullie inspireerde mij nog voordat ik jullie ontmoette. Dus dit was een geweldige kans voor ons en zodra ik zag dat de Solar Biënnale een ding was, moest ik er gewoon deel van uitmaken. Dus heel erg bedankt.
MvA: Ja, dankjewel.